In de eerste maanden van een nieuw jaar heb ik het met leidinggevenden vaak over hun persoonlijke waarden: diepgewortelde opvattingen over wat echt belangrijk voor je is.
Levensverhalen worden gedeeld en samen onderzoeken we hoe het leven hun gevormd heeft. Welke persoonlijke waarden hebben ze ontwikkeld vanuit hun levensgeschiedenis? Hun opvoeding, life events, belangrijke sleutelfiguren in leven… Wat hebben ze geleerd over leiding nemen, omgaan met conflicten, zorgen voor anderen, risico’s aangaan?
Steevast zeggen mensen dat ze hier weinig bij stil staan. Voor sommigen is het zelfs de eerste keer…
Soms duikt de vraag op “Wat is eigenlijk het nut van dit soort dagen?” Wat schiet je ermee op als leidinggevende om je levensverhaal te delen? Behalve dat het de onderlinge band met de andere groepsleden versterkt, is het wel heel persoonlijk, bij momenten confronterend en soms vrij emotioneel. Kortom, is het al die moeite wel waard? Kost het niet vooral veel tijd, die we beter aan boeiende, moderne leiderschapstheorieën en -modellen en persoonlijke cases kunnen besteden? Schiet je er als leidinggevende nou werkelijk iets mee op om je levensgeschiedenis uit te pluizen? Zijn dit niet eerder dingen voor bij de therapeut?
Je bent je belangrijkste instrument…
Vanuit je levensverhaal op zoek gaan naar je persoonlijke waarden (diepgewortelde opvattingen over wat echt belangrijk voor je is) betekent eigenlijk je leven her-waarderen: er positieve betekenis aan geven. Je leven en jezelf even met ‘nieuwe’ ogen zien. In plaats van, zoals we veel gewend zijn, te focussen op wat er anders moet, richt je je op wat er al aan waardevols in jou aanwezig is. Op wat je dankzij die mogelijk uitdagende of lastige jeugd geleerd en ontwikkeld hebt. Je ziet scherper wat voor jou wezenlijk is, welke toon jij wilt zetten en wat je daarvoor aan mogelijkheden in huis hebt. Je beseft nog dieper wat jij wilt bijdragen als leider en op welke manier. Je ziet beter wat je hierbij helpt, maar ook waar je jezelf eerder in de weg zit of tegenwerkt. Je krijgt meer zicht op hoe je jouw waardevolle potentieel best voedt en ruimte geeft. Het geeft veel leidinggevenden hernieuwd zelfvertrouwen en ook een kompas dat hen helpt bij lastige keuzes.
An* was erg geraakt toen zij haar lijst met persoonlijke waarden, benoemd door de groep, opnieuw las. Het gaf een gevoel van verbazing “Ben ik dit werkelijk allemaal?” En tegelijkertijd merkte ze dat het haar ‘innerlijke criticus’ als het ware knock-out sloeg. Met haar team probeert ze sindsdien heel bewust haar persoonlijke waarden te benoemen en na te leven. Ze merkt dat het haar mensen ook helpt om zich zelfbewuster op te stellen in overleggen.
Voor Jan* bleek ‘vertrouwen’ één van zijn 3 belangrijkste persoonlijke waarden. Hij vond het spannend om te checken of zijn team dit ook merkte. Dat bleek gelukkig zo te zijn. Zijn team vond dat je met hem ‘weet wat je krijgt’, voelde een lage drempel en zag altijd de ‘persoon achter de resultaten’. Voor Jan was het geruststellend en bemoedigend dat het hem kennelijk lukte om naar deze waarde te leven. Op de vraag welke andere persoonlijke waarden hij méér tot uitdrukking wilde laten komen, gaf hij aan dat het vaak flauwe excuses zijn die hem weerhouden om ernaar te leven en die hij nu beter kon tackelen. Door de ervaring met zijn persoonlijke waarden voelde hij zich meer in staat om niet steeds te lang te wachten, maar sneller in actie te durven komen.
(* ivm. privacy van de deelnemers zijn beide namen gefingeerd)
De waarde voor je team
Ik moedig leidinggevenden ook aan om naar hun team te getuigen over hun persoonlijke waarden. Mijn ervaring is dat ze, als ze het aandurven, want het kan ook best kwetsbaar voelen, ongelofelijk inspirerend worden voor hun mensen. Hun levenswijsheid, doorzettingsvermogen, ambitie, hun wil om te leren uit tegenslagen, hun verlangen om bij te dragen, wordt dan zo voelbaar dat het raakt, inspireert en aanmoedigt. Het zet bij hun team veel in beweging. Het moedigt hun team aan om ook hun verlangens waar te maken, om op hun manier bij te dragen en persoonlijk leiderschap te pakken.
En, er zit nog meer waarde in dit verhaal: Ik heb teams begeleid die, op basis van ieders persoonlijke waarden, een gedeelde visie voor de toekomst ontwikkelden. Die samen bepaalden en woorden gaven aan “Waar wij samen om geven, wat wij samen waar willen maken!”. Ze gaven vorm aan waar ze samen voor wilden staan, welke toegevoegde waarde ze als team wilden hebben, voor de organisatie en haar klanten. Het gaf keer op keer een enorme boost aan de teamspirit en maakte energie vrij om in de dagdagelijkse hectiek gemotiveerd aan het werk te blijven, een aanrader!
Je levensverhaal beperkt je leiderschap?
Is je levensgeschiedenis nou ‘alles bepalend’ en ligt daardoor alles vast? Een terechte en wezenlijke vraag waar een leidinggevende onlangs mee kwam.
Ik heb in de afgelopen jaren veel levensverhalen gehoord. Heel ontroerende, bijzondere, inspirerende verhalen en ja, er kwam ook regelmatig verdriet, veel lastigs en pijnlijks langs. Het klopt dus niet als ik alleen maar de mooie kant ervan belicht. Veel mensen maken erge, verdrietige, soms vreselijke dingen mee. Het maakt je als luisteraar nederig, ontroerd, dankbaar, maar soms ook boos, verontwaardigd en verdrietig.
Is inderdaad je jeugd dan zo bepalend en beperkend? Heb je pech of geluk gehad en draag je dat de rest van je leven mee? En weer: is het zinvol om daar bij stil te staan? Behalve dat het je van je stuk brengt, terwijl je je voor de sessie nog zo goed voelde. Wat is het nut daarvan en wordt je daardoor echt een betere leidinggevende??
Het maakt je in elk geval bewuster. Want, als je je niet bewust bent van wat jij aan patronen in je leven hebt ontwikkeld, herhaal je ze vaak onbewust. Je er niet bewust van zijn, geeft je géén mogelijkheid om verder te groeien in je leiderschap. Je ontneemt jezelf dan de mogelijkheid ‘jezelf als instrument’ te leren kennen. Te weten wat jou triggert, wat jou irriteert of onzeker maakt, waardoor je anders reageert dan je graag zou willen. Waardoor je minder impact hebt dan je zou kunnen hebben.
Ja, het kan heftig en pijnlijk zijn om je levensgeschiedenis en haar effect of jou, op hoe je als leidinggevende bezig bent, te beseffen. Maar tegelijkertijd is het vaak ook een geschenk, dat je het eindelijk beseft.
Toen ik de feedback kreeg dat mijn sterk overtuigende stijl waarschijnlijk veel leek op hoe mijn zeer autoritaire vader altijd met ons omging, vond ik dat, op zijn zachtst gezegd, niet leuk om te horen. Het is wel vervolgens dé motor geweest achter mijn drive om mensen zelf te laten ontdekken wat en wie ze willen zijn. En ook om te proberen niet meer in discussie te gaan of een overtuigend advies te willen geven.
Ben jij toe aan jezelf eens met ‘nieuwe ogen zien’? En wil je daar graag de kracht en de wijsheid van een groep bij ervaren en benutten? Contacteer me dan voor een intake, samen kunnen we onderzoeken welke persoonlijke waarden jij meer waar wilt maken en hoe mijn aanbod je daarbij helpt.